Korneal çapraz bağlama, diğer adıyla cross-linking işlemi genel olarak iki şekilde yapılabiliyor: Epi-off (epitel kazınarak) ve epi-on (epitel kazınmadan). Etkinliği daha iyi olması nedeniyle de en sık epi-off tekniği tercih ediliyor. Peki, epi-off cross-linking sonrasında hastalarımızı neler bekliyor ve hastalarımıza neler öneriyoruz? Konunun daha kolay ve açık bir şekilde anlaşılabilmesi için, yazımı soru-cevap şeklinde tasarladım. Şimdiden keyifli okumalar diliyorum.
- - İşlemden sonra gözlerimizde ne tür şikayetler olur ve ne kadar sürer?
- - İşlem sonrasında hastalarımızda gözde ağrı, yanma, batma, sulanma, kızarıklık ve bulanık görme bekleriz. Bulanık görme dışındaki diğer şikayetlerin azalarak 3-4 gün içerisinde sona ermesini bekleriz. Bu şikâyetlerin beklenenden daha uzun sürmesi durumunda, şiddetlerinin giderek artması durumunda, kapaklarda aşırı bir şişlik ve kızarıklık durumunda ve korneada beyaz bir kesafet oluşması durumunda acilen doktora başvurulmalıdır.
- - Cross-linking sonrasında görmede bulanıklık şikâyeti ne kadar devam eder?
- - Görmede bulanıklık genellikle ilk 1 ayda artış gösterebilir ve tam anlamıyla bulanıklığın geçmesi 1-3 ay bazen daha da uzun sürebilmektedir.
- - İşlem sonrası genelde hangi damlalar yazılır? Nasıl kullanmalıyım?
- - İşlem sonrasında genellikle topikal antibiyotik, steroid ve göz yaşı preperatları yazılır. Bu damlalara steroid hariç hemen başlamak gerekir. Steroid içeren göz damlasının kontakt lens çıkartılıp epitelin kapandığından emin olduktan sonra başlanması gerekmektedir. Topikal steroid kullanım süresi 2-4 haftadır. Steroid kullanımı tamamen doktor kontrolünde olmalıdır. Gereksiz steroid kullanımı glokoma, katarakt oluşumuna ve fırsatçı enfeksiyonların (Uçuk virüsü ve mantar) oluşmasına neden olabilir.
- - İşlem sonrası kullanmam gereken damlaları gece de damlatmalı mıyım?
- - Aksi söylenilmediği taktirde, hastaların gece uyanarak damla damlatmalarına gerek yoktur.
- - İşlem sonrası gözün enfeksiyon kapmaması için nelere dikkat etmeliyim?
- - Topikal antibiyotik damlanın düzgün aralıklarla damlatılması ve hijyen kurallarına uyulması gerekmektedir. Damlalar öncesinde el yıkama, gözü ovalamama ve göz damlalarının uçlarının temiz tutulması alınması gereken önlemlerdir.
- - Kornea epitel iyileşmesini hızlandırmak için neler yapılabilir?
- - İşlem sonrasında daha nitelikli ve kaliteli suni gözyaşı preperatları (CoQ10 + çapraz bağlı hiyalüronik asit (HA) kombinasyonunu, HA+trehaloz kombinasyonu ya da sadece HA (%0.20) içeren suni gözyaşı) tercih edilmelidir. Biz kliniğimizde ayrıca hastanın kendi kanından hazırlanan PRP (Platelet Rich Plasma) damlasını da ilk 1 hafta kullanması için hastaya başlıyoruz. Epitel ne kadar çabuk iyileşirse, hasta açısından da o kadar güvenli bir işlem haline gelmekte ve komplikasyon riski azalmaktadır.
- - İşlem sonrasında göze takılan bandaj kontakt lens ne zaman çıkartılır?
- Bu kontakt lens 3-4 gün gözde kalmalı ve epitel kapandıktan sonra çıkartılmalıdır.
- - Gözümde lens varken duş yapabilir miyim?
- - Bilindiği üzere, kontakt lens gözde iken hele de kornea yaralı iken duş yapmak yapmak tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir.
- - İşlem öncesinde kullanılan gözlükler işlem sonrasında da kullanılabilir mi?
- - İşlem öncesinde verilmiş olan gözlükler işlem sonrasında da kullanılmaya devam edilebilir. Ancak unutulmamalıdır ki, cross-linking işlemi sonrasında kornea yapısında 1-2 yıl sürebilen değişimler olabilmektedir; bu da gözlük numarasını değiştirecektir. Klinik olarak stabilizasyon olmadan yeni gözlük reçetesi yazmak için acele edilmemelidir.
- - İşlem öncesinde kullanılan kontakt lensler işlem sonrasında da kullanılabilir mi?
- - İşlem öncesinde kullanılan kontakt lensler de işlem sonrası epitel kapandıktan sonra, doktor onayıyla yeniden kullanılabilir. Yukarıda izah edildiği üzere, yeni kontakt lens denemelerinin yapılabilmesi için de korneada stabilizasyonun sağlanması gerekmektedir. Bunun için de en az 3-6 ay beklenmesi gerekmektedir. Bu sürelerin kişiden kişiye değişebileceği de akılda tutulmalıdır.
- - İşlem sonrasında göziçi mercek (FAKİK İOL) implantasyonu yaptırılabilir mi?
- - İşlem sonrasında FAKİK İOL implantasyonu yapılabilmesi için bazı şartların yerine getirilmiş olması gerekir. Öncelikle korneanın stabil olduğundan emin olunması gereklidir. Ortalama 1 yıldır göz numaralarının ve kornea topografi değerlerinin stabil olması gereklidir. İkincisi, hastamızın gözlük takıldığında görme düzeyinin tatminkâr düzeylere çıkıyor olması gerekir. Çünkü, gözlükle görme düzeyi artmayan ya da çok az artan hastalar bu ameliyattan çok istifade edemezler. Üçüncüsü, ön kamara derinliği değerinin en az 3 mm olması gereklidir.
- - Crosslinking işlemi yapıldıktan sonra Excimer laser yaptırarak göz numaramı sıfırlayabilir miyiz ya da numaramı azaltabilir miyiz?
- - Crosslinking yapıldıktan sonra eğer stabilizasyondan (en az 1 yıl) eminsek ve kornea yeterince kalınsa, PRK ya da “No Touch Lazer” ile çok kısıtlı bir topografik düzeltme yapılabilir. Ancak unutulmamalıdır ki, burada amaç hastayı gözlüklerinden kurtarmak değildir. Topografik bir düzeltme yaparak hastaların gözlüksüz görme düzeylerini biraz olsun arttırmaktır. Numaranın düşürtülmesine yönelik yapılacak agresif düzeltmeler korneanın aşırı incelmesine ve keratokonus hastalığının daha da ilerlemesine yol açabilir.
- - Crosslinking işleminin olası komplikasyonları nelerdir?
- Genel olarak güvenli bir işlem olmasına karşın, işlem sonrası bazı komplikasyonlar görülebilir.
Bu komplikasyonlar:
- İşlemin başarısız olması
- Kornea enfeksiyonu
- Korneada ödem
- Korneada steril infiltratlar
- Korneada skar
- Korneada kalıcı lekelenme (haze)
- Kornea epitel defektinin (yaranın) kapanmasında gecikme
- Korneada aşırı düzleşme
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder